Sosyalizm, esas ve kaideler itibariyle Komünizm ile karıştırılmaktadır. Sosyalizme göre devlet temel belirleyici ve yönetici unsurdur. Komünizmde nasıl her şey komünün malıysa, sosyalizmde bir yönetici tabaka bulunmaktadır. Bu yönetici tabaka devlettir. Bu durumda, komünizm bir ideoloji olurken, sosyalizm ise bir yönetim biçimi halinde gelişmiştir.
Örneğin SSCB isimli ülke Komünist bir ideolojiye sahipti ancak devletin ismi Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ydi. Bu durumda komünizm ile sosyalizmin aynı şey olduğu düşüncesi ortaya çıkabiliyor.
Temelde Sosyalizm ile Komünizm aynı kökenden gelmiş olsa da, komünizm daha ilkel şartlarda geçerli olabilir. Sosyalizm ise devletin toplumla ve toplumun devletle olan ilişkilerini düzenler ve devlet yöneticilerini halktan daha yüksek bir yere yerleştirir. Halbuki komünizmde devlet yöneticileri de halkın arasında ve onlarla aynı işi yapan kimselerdir.
Bir örnek vermek gerekirse, Fidel Castro için dile getirilen eleştirilerden en serti şudur: Castro, iktidara geldiği zaman ilk başlarda halkla beraber şeker kamışı toplarken, daha sonraki dönemlerde Mercedes araba ile gezer ve sarayda yaşardı. Castro başlarda Komünistken daha sonra sosyalistleşmiştir.
Sosyalizm İdeolojisi
Sosyalizm’de bir devlet yapısının bulunması gerekliliği vardır. Sosyalistlere göre, komünizm dış dünyaya karşı kırılgandır. Bir devlet sistemine sahip değildir. Aynı zamanda dışarıdan gelecek tehlikeleri engellemek konusunda da başarısız olacaktır. İnsanların kendi kendisini idare etmesi, her ne kadar cumhuriyet olsa da aslında böyle değildir. Çünkü insanlar yine kendilerini idare etmek üzere yöneticiyi seçmektedir. Komünizm işte bunun gibi çağın gerekliliklerine uzak sonuçlar veriyordu.
Sosyalizm, dolayısıyla komünizmin devlet sistemi içerisinde kendine yer bulmuş halidir demek yanlış olmaz. Ekonomik prensipler gereğince kapitalizm ile zıt özellikler sergiler. Kapitalizmin liberal ekonomi boyutu sert bir şekilde sosyalizmin karşısındadır. Devlet paranın sahibi ve dağıtıcısı durumundadır. İnsanlar devlete çalışır ve karşılığında devletten para alır. O parayı da yne devlet tarafından işletilen işletmelere harcar.
Sosyalizm ideolojisi, konusundaki yanlış yargılardan biri, kurucusunun Karl Marx olduğu yönündedir. Marx, aslında Das Kapital kitabında, kapitalizmi eleştirmiştir. Karşılığında ideal bir yapı hakkı hakkında fikir belirtmemiş ve komünizm veya sosyalizmin kuruluşuna yönelik bir işaret vermemiştir. Ancak kapitalizmin eleştirildiği noktalardan hareket eden Marksistler, Sosyalizm’in temellerini atmıştır.
Sosyalizm’in en büyük düşmanı bugün Amerika Birleşik Devletleri‘dir. Ancak Amerika’da yasaklı bir görüş değildir. Diğer taraftan Avrupa Birliği de karşı olduğu savunulan bir organizasyondur. Ancak burada bir parantez açmak gerekir.
Avrupa Birliği, yürüttüğü sosyal reformlar sebebiyle Sosyalistleştiği yönünde eleştiri odağı haline gelmiştir. Bu eleştiriden en büyük payı, Almanya’nın önceki şansölyesi Angela Merkel alır. Merkel, Doğu Alman eğitimi görmüş olması sebebiyle, Avrupa’da sosyalizmin misyoneri olarak eleştirilmiştir.